خاک‌برداری و اجرای فونداسیون و پی‌ریزی سازه
●آماده‌سازی، خاک‌برداری، فونداسیون و پی‌ریزی سوله: هم‌زمان با ساخت اسکلت در کارخانه مراحل آماده‌سازی زمین، خاک‌برداری، فونداسیون و پی‌ریزی در محل پروژه صورت می‌پذیرد تا آماده نصب اسکلت شود. در این مرحله بتن‌ریزی و فونداسیون اختصاصی در صورت نصب ماشین‌آلات در سوله با توجه به کاربری سوله نیز انجام می‌پذیرد. همچنین در صورت نیاز به تردد متوالی هرگونه ماشین‌آلات حمل‌ونقل مانند لیفتراک و تریلر، کف سازی اولیه و زیرین سوله باید متناسب با وزن این ماشین‌آلات تقویت و انجام شود.
پي كنی[1] و گودبرداري (خاكبرداري)
نخستين مرحله اجرايي يك سازه ساخت پي يا شالوده آن می‌باشد.
قبل از ساخت شالوده بايد نقشه پلان پی‌کنی در زمين محل اجراي سازه با دوربين و يا متر و ريسمان پياده شود و زمين محل اجرا از هرگونه گياه و ريشه گياهان عاري گردد و پستي و بلندي مرتفع شود. بعد از مسطح كردن زمين محل اجراي سازه اقدام به پی‌کنی تا عمق مشخص می‌کنیم كه اين عمق بايد به‌گونه‌ای باشد كه كف شالوده پایین‌تر از عمق يخبندان[2] در نظر گرفته شود.
-1-1 دلايل پی‌کنی:
-1 رسيدن به زميني با مقاومت مطلوب
-2 مهار كردن بخشي از سازه در زیرزمین هرچند زمين داراي مقاومت زيادي باشد(مانند زمین‌های سنگي)
-3 رسيدن به ترازي پایین‌تر از عمق يخبندان
گاهي مواقع به دليل وجود قسمتي از سازه زیرزمین مجبور به خاک‌برداری ( گودبرداري) در عمق زيادتر می‌شویم كه در اين صورت احتمال ريزش جداره يا خالي شدن زير پي ساختمان مجاور وجود دارد كه بايد با وسايل مناسب شمع بندي و حفاظت جداره صورت گيرد.
- اجراي بتن مگر يا بتن نظافت:
بتن مگر قبل از بتن‌ریزی اصلي به ضخامت 15-10 سانتی‌متر و با عيار 150 كيلوگرم بر مترمکعب اجرا می‌شود
دلايل اجراي بتن مگر:
-1 براي جلوگيري از آلوده شدن و جذب آب بتن اصلي شالوده
-2 براي ايجاد سطحي صاف و مسطح براي بتن‌ریزی شالوده ) رگلاژ كف پي(
هدف از قالب‌بندی شكل دادن به بتن خميري به شكل و حجم دلخواه می‌باشد.
انواع قالب‌بندی:
-1 آجري كه به دو صورت موقت و دائمي می‌باشد. در حالت دائمي قالب در زير خاك مدفون می‌ماند و براي جذب نشدن آب و همچنين خارج نشدن شيره بتن سطح داخلي قالب با ملات ماسه سيمان اندود می‌گردد.
در نوع موقت قالب آجري بعد از خودگيري بتن آجرها را می‌توان از قالب جدا كرد. ملات آجرکاری خاك رس می‌باشد كه امكان جدا شدن آجرها از قالب را فراهم می‌کند. همچنين براي نچسبيدن قالب به بتن و خارج نشدن شيره بتن و جذب نشدن آب بتن توسط آجر سطح داخلي قالب با پلاستيك پوشانده می‌شود. ضخامت قالب آجري 11 سانتيمتر يا 22 سانتيمتر می‌باشد.
-2 قالب چوبي كه يكي از متداول‌ترین و قدیم‌ترین قالب‌ها می‌باشد.
ضخامت تخته‌های قالب بي 2.5 تا 3 سانتی‌متر می‌باشد.
-3 قالب فلزي كه در دو نوع آهني و آلومينيومي می‌باشد. استفاده از اين قالب نياز به هزينه اوليه زيادي دارد ولي طول عمر آن و همچنين تعداد دفعات مورداستفاده از آن زياد می‌باشد لذا در كارهاي بزرگ به‌صرفه خواهد بود.
نوع آهني اين قالب در مقابل رطوبت زنگ می‌زند و همچنين گرما و سرما را به داخل قالب هدايت می‌کند. براي جبران نقايص فوق می‌توان اقدام به عایق‌کاری و همچنين انبار كردن در محيط خشك، كرد.
نوع آلومينيومي آن علاوه بر سبكي، ضدزنگ نيز می‌باشد
. لازم به ذكر است همه قالب‌ها به‌جز قالب چوبي نياز به اندود روغن در سطح داخلي دارند. اندود روغن باعث تسهيل در جداسازي قالب و همچنين مانع جذب آب توسط قالب می‌شود.
وسايل ساخت و حمل بتن:
بتن بسته به حجم كار توسط دست يا توسط بتونير كه داراي ظرفیت‌های مختلف می‌باشد و يا توسط بتن ساز مركزي ( دستگاه بتن ثابت) كه براي ساخت و مصرف زياد بتن استفاده می‌شود توليد می‌شود. براي حمل بتن ساخته‌شده توسط بتونير می‌توان از فرغون يا دامپر كه مسافت كمي تا محل بتن‌ریزی وجود دارد استفاده كرد.
براي حمل بتن ساخته‌شده توسط دستگاه بتن ساز مركزي می‌توان از ماشين بتن كش گردان يا تراك ميكسر كه براي
مسافت‌های طولاني تا حدود 40 كيلومتر است استفاده كرد. تا ظرف 2 ساعت از توليد همچنين می‌توان از تاوِرکرن[4] 4 براي حمل بتن ساخته‌شده توسط دستگاه بتن ساز مركزي كوچك استفاده كرد در اين روش بتن در داخل جام بتن قرارگرفته و توسط تاوِرکرن به ارتفاعات ساختمان انتقال داده می‌شود.
٩پمپ هدايت بتن نيز اين امكان را دارد كه بتن رسيده از تراك ميکسر كه در داخل مخزن پمپ هدايت بتن ريخته می‌شود، را يا به‌صورت قائم در ارتفاعات ساختمان و يا به‌صورت افقي به نقاط موردنظر تخليه كند.
بعد از ساخت و انتقال بتن نوبت بتن‌ریزی در محل موردنظر می‌باشد. قبل از شروع بتن‌ریزی بايد آرماتورها به‌دقت طبق نقشه‌های اجرايي كنترل شود و دقت شود فواصل میلگردها به‌طور يكنواخت و طبقه نقشه باشد و تمام میلگردها با مفتول بسته‌شده باشد. همچنين طول هم‌پوشانی و اندازه پوشش بتني روي ميلگردها نيز رعايت گردد. بايد توجه داشت كه حداكثر 25 دقيقه ( زمان شروع گيري بتن) پس از توقف هم زدن بتن، بايد بتن مصرف شود. قبل از شروع بتن‌ریزی كف و جداره قالب بايد از مواد زائد و مضر و خاك تميز شود. همچنين سطح ميلگردها بايد از روغن و گردوغبار و زنگ‌زدگی عاري باشد.
در بتن‌ریزی‌های با ارتفاع زياد بايد بتن را در لایه‌های 30 سانتی‌متری ريخته و هر لايه را با وسايل مناسب (ويبراتورها) متراكم كرد. تا آنجا كه ممكن است بهتر است كه بتن‌ریزی بدون وقفه و در يك روز انجام شود. تا موقع سخت شدن، بتن به‌صورت يكپارچه باشد. ولي ازآنجاکه گاهي مجبور به قطع بتن‌ریزی به دلايلي مانند تمام شدن شيفت كاري يا تمام شدن بتن آماده هستيم، بايد محل قطع بتن‌ریزی زير نظر مهندس كارگاه تعيين شود و درجایی قطع شود كه نيروهاي وارده صفر و يا حداقل باشد. در محل قطع بتن‌ریزی بايد چند عدد ميلگرد كمكي كار گذاشته شود (در سطح واريز) به‌طوری‌که نصف اين ميلگردها در داخل بتن قديم و نصف ديگر در داخل بتن جديد باشند. همچنين بايد در هنگام بتن‌ریزی جديد محل قطع بتن‌ریزی (سطح بتن قديم) از كليه مواد زائد توسط آب عاري شود و سطح موردنظر با دوغاب سيمان اندود، و سپس بتن‌ریزی جديد آغاز شود.
درصورتی‌که تراكم ميلگردها در محل بتن‌ریزی زياد باشد نبايد بتن را از لابه‌لای آرماتورها بريزيم بلكه بايد توسط ناودان يا قيف بتن را به ته قالب هدايت كنيم تا از جدا شدن دانه‌ها جلوگيري گردد. همچنين بايد محل ريزش بتن به داخل قالب نزديك قالب باشد تا از جدا شدن دانه‌های بتن جلوگيري به عمل آيد. بعد از ريختن بتن هر قسمت بايد آن قسمت را با دستگاه ويبراتور ويبره نمود تا فضاي بين دانه‌های درشت توسط دانه‌های ريزه پرشده و بتني متراكم بدون كرمو شدن حاصل شود.
ويبره كردن هم می‌تواند با وسايل مكانيكي كه به شکل‌های بنزيني – گازوئيلي – برق و بادي موجود می‌باشد انجام شود و هم به‌صورت دستي. در حالت دستي ويبره با وسايلي مانند ميله فولادي – تقماق و يا وسايل مشابه كه در كارهاي كوچك و مخلوط‌های خميري و روان انجام می‌شود انجام می‌گیرد. در هنگام ويبره كردن بايد ميله ويبرا تور به‌طور منظم و در فواصل مشخص به داخل بتن فروبرده شود به‌طوری‌که دو قسمت ويبره شده باهم همپوشاني داشته باشند. ميله ويبراتور بايد تا حد امكان به‌صورت قائم به داخل بتن فرورود و به‌آرامی از بتن خارج شود تا حباب‌های هوا داخل بتن باقي نماند. بتن‌های خود تراكم را می‌توان به دلیل داشتن قابليت خود تراكمي متراكم نكرد. (CSS)
عمل آوردن بتن كه از شروع عمليات بتن‌ریزی آغاز می‌شود شامل مراقبت و محافظت و گاهي پروراندن بتن می‌باشد. مراقبت بتن شامل تدابيري می‌شود كه به‌موجب آن آب بتن سريع تبخير نشود. به همين منظور می‌توان از آب‌پاشی و يا استفاده از پوشش‌های خيس اشباع، نايلون و يا كاغذهاي ضد آب، درروی بتن استفاده كرد.
محافظت به محموله تدابيري گفته می‌شود كه موجب آن بتن از اثرات نامطلوب عوامل خارجي مانند شسته شدن به‌وسیله آب باران و يا آب جاري – اثر بادهاي گرم و خشك – سرد شدن سريع و يا یخ‌بندان – لرزش و ضربه خوردن محافظت می‌شود.
براي محافظت بتن از یخ‌بندان كه موجب قطع گيرش بتن می‌شود و همچنين سرما كه باعث كند شدن كيرش بتن می‌شود می‌توان از پوشش‌هایي روي سطح بتن استفاده كرد لازم به ذكر است که. تكان خوردن بتن موجب بروز ترک‌هایی در بتن و همچنين از بين رفتن پيوستگي بين بتن و فولاد می‌شود.
منظور از پروراندن مجموعه تدابيري است كه موجب آن گرفتن و سخت شدن بتن با سرعت و به كمك حرارت انجام می‌شود. به همين منظور می‌توان از بخار يا قالب‌های گرم استفاده كرد.
حداقل زمان عمل آوردن بتن طبق جدول 9-7-1 مبحث 9 می‌باشد که حداقل تا 10 روز می‌باشد.
در ساختمان‌های فولادي بايد از صفحه‌ستون براي اتصال ستون به شالوده استفاده كرد.
با توجه به اينكه تنش در ستون فولادي زياد می‌باشد و در صورت عدم استفاده از صفحه‌ستون، ستون فولادي بتن را پانچ خواهد نمود لذا با قرار دادن صفحه‌ای در زیرستون، تنش ستون فولادي را تقليل داده و در حد قابل‌تحمل براي بتن می‌کنیم صفحه‌ستون نيز به دليل وجود نيروهاي جانبي بايد به‌وسیله بولت‌هایی به بتن متصل شود.
انواع صفحه‌ستون (ازنظر اتصال به بولت):
به دو صورت بولت‌ها به صفحه‌ستون اتصال می‌یابد:
-1 به‌وسیله جوش كه در اين حالت بعد از قرار دادن صفحه در جاي خود و تثبیت آن بتن‌ریزی انجام می‌شود و اين روش معايبي به شرح زير دارد.
- به علت افت بتن مقداري فاصله بين بتن و صفحه ایجاد می‌شود و درنتیجه اين فاصله تقطير بخار آب صورت گرفته و باعث زنگ‌زدگی صفحه‌ستون می‌شود.
- بر اساس تجربه مشخص‌شده كه محل اتصال ميلگرد به صفحه‌ستون نرد و شكننده می‌شود.
- اگر زغال جوش روي جوش باقي بماند آب را به خود جذب و نقطه شروع زنگ‌زدگی می‌شود.
- امكان تنظيم و همچنين جوش ستون به صفحه‌ستون به‌طور جداشده از پي در محل ديگر وجود ندارد (چون امكان جدا كردن صفحه – ستون از شالوده وجود ندارد )
-2 به روش پيچ و مهره كردن كه پس از استقرار و تثبيت صفحه در جاي خود به‌طور دقيق اقدام به بتن‌ریزی می‌شود. بعد از سفت شدن بتن اقدام به باز كردن صفحه كرده و زير صفحه را با ملات ماسه سیمان با نسبت 2 حجم ماسه شسته و يك حجم سيمان و يا از ماسه سيمان نرم (گروت ) پر می‌کنیم تا فاصله ایجادشده در اثر افت بتن جبران شود؛ و سپس صفحه را در محل خود قرار می‌دهیم و پیچ‌های مربوطه را سفت می‌کنیم لازم به ذكر است در محل تلاقي اقطار صفحه بايد سوراخي تعبيه شود تا ملات بتواند ازآنجا خارج‌شده و درنتیجه آن تمام هواي زير صفحه تخليه شود.
بايد توجه داشت كه هرگز نبايد اقدام به باز كردن مهره‌های پیچ‌ها قبل از سخت شدن كامل بتن كرد. چون ممكن است به دليل آلوده شدن پيچ سر بولت‌ها به بتن و مواد ديگر نيروي زياد براي باز كردن مهره‌های بولت‌ها در حالت تازه بودن بتن وارد شود و منجر به حركت صفحه از محل خود و يا متلاشي شدن آن شود.
قبل از بتن‌ریزی شالوده بايد حديدهاي پيچهاي مهاري را از آسیب‌دیدگی و همچنين آغشته شدن به بتن محافظت كنيم تا در زمان باز و بسته كردن مهره پيچ دچار مشكل نشويم.
اتصال ستون به صفحه زیرستون:
قبل از نصب ستون بايد صفحه زیرستون کاملاً تراز باشد. همچنين قبل از نصب ستون به صفحه زیرستون بايد سطح تماس ستون به صفحه زیرستون کاملاً به‌صورت گونيا باشد.
براي نصب ستون به صفحه زیرستون ابتدا دونبشی (در حالت مفصلي) يا دو صفحه (در حالت گيردار) به‌صورت عمود بر هم‌روی صفحه زیرستون قرارداده و جوش می‌دهیم.
بايد توجه داشت كه نبش‌ها يا صفحه‌ها در محلي از صفحه قرار گيرد كه ستون بعد از استقرار و مماس شدن با سطوح نبش‌ها در دو جهت در محل خود كه در نقشه آكس بندي ستون مشخص‌شده قرار بگيرد.
بعد از اتصال دونبش يا دو صفحه عمود بر هم و استقرار ستون، ستون در دو جهت از نظر شاقول بودن با شاقول كنترل می‌شود بعد از عمود و شاقولي كردن ستون اقدام به اتصال وسايل اتصال در دو جهت ديگر می‌کنیم. بلند كردن و نگه‌داشتن ستون به عهده جرثقيل می‌باشد.
●آماده‌سازی، خاک‌برداری، فونداسیون و پی‌ریزی سوله: هم‌زمان با ساخت اسکلت در کارخانه مراحل آماده‌سازی زمین، خاک‌برداری، فونداسیون و پی‌ریزی در محل پروژه صورت می‌پذیرد تا آماده نصب اسکلت شود. در این مرحله بتن‌ریزی و فونداسیون اختصاصی در صورت نصب ماشین‌آلات در سوله با توجه به کاربری سوله نیز انجام می‌پذیرد. همچنین در صورت نیاز به تردد متوالی هرگونه ماشین‌آلات حمل‌ونقل مانند لیفتراک و تریلر، کف سازی اولیه و زیرین سوله باید متناسب با وزن این ماشین‌آلات تقویت و انجام شود.
پي كنی[1] و گودبرداري )خاكبرداري(
نخستين مرحله اجرايي يك سازه ساخت پي يا شالوده آن می‌باشد.
قبل از ساخت شالوده بايد نقشه پلان پی‌کنی در زمين محل اجراي سازه با دوربين و يا متر و ريسمان پياده شود و زمين محل اجرا از هرگونه گياه و ريشه گياهان عاري گردد و پستي و بلندي مرتفع شود. بعد از مسطح كردن زمين محل اجراي سازه اقدام به پی‌کنی تا عمق مشخص می‌کنیم كه اين عمق بايد به‌گونه‌ای باشد كه كف شالوده پایین‌تر از عمق يخبندان[2] در نظر گرفته شود.
-1-1 دلايل پی‌کنی:
-1 رسيدن به زميني با مقاومت مطلوب
-2 مهار كردن بخشي از سازه در زیرزمین هرچند زمين داراي مقاومت زيادي باشد)مانند زمین‌های سنگي(
-3 رسيدن به ترازي پایین‌تر از عمق يخبندان
گاهي مواقع به دليل وجود قسمتي از سازه زیرزمین مجبور به خاک‌برداری ( گودبرداري) در عمق زيادتر می‌شویم كه در اين صورت احتمال ريزش جداره يا خالي شدن زير پي ساختمان مجاور وجود دارد كه بايد با وسايل مناسب شمع بندي و حفاظت جداره صورت گيرد.
- اجراي بتن مگر يا بتن نظافت:
بتن مگر قبل از بتن‌ریزی اصلي به ضخامت 15-10 سانتی‌متر و با عيار 150 كيلوگرم بر مترمکعب اجرا می‌شود
دلايل اجراي بتن مگر:
-1 براي جلوگيري از آلوده شدن و جذب آب بتن اصلي شالوده
-2 براي ايجاد سطحي صاف و مسطح براي بتن‌ریزی شالوده ) رگلاژ كف پي(
هدف از قالب‌بندی شكل دادن به بتن خميري به شكل و حجم دلخواه می‌باشد.
انواع قالب‌بندی:
-1 آجري كه به دو صورت موقت و دائمي می‌باشد. در حالت دائمي قالب در زير خاك مدفون می‌ماند و براي جذب نشدن آب و همچنين خارج نشدن شيره بتن سطح داخلي قالب با ملات ماسه سيمان اندود می‌گردد.
در نوع موقت قالب آجري بعد از خودگيري بتن آجرها را می‌توان از قالب جدا كرد. ملات آجرکاری خاك رس می‌باشد كه امكان جدا شدن آجرها از قالب را فراهم می‌کند. همچنين براي نچسبيدن قالب به بتن و خارج نشدن شيره بتن و جذب نشدن آب بتن توسط آجر سطح داخلي قالب با پلاستيك پوشانده می‌شود. ضخامت قالب آجري 11 سانتيمتر يا 22 سانتيمتر می‌باشد.
-2 قالب چوبي كه يكي از متداول‌ترین و قدیم‌ترین قالب‌ها می‌باشد.
ضخامت تخته‌های قالب بي 2.5 تا 3 سانتی‌متر می‌باشد.
-3 قالب فلزي كه در دو نوع آهني و آلومينيومي می‌باشد. استفاده از اين قالب نياز به هزينه اوليه زيادي دارد ولي طول عمر آن و همچنين تعداد دفعات مورداستفاده از آن زياد می‌باشد لذا در كارهاي بزرگ به‌صرفه خواهد بود.
نوع آهني اين قالب در مقابل رطوبت زنگ می‌زند و همچنين گرما و سرما را به داخل قالب هدايت می‌کند. براي جبران نقايص فوق می‌توان اقدام به عایق‌کاری و همچنين انبار كردن در محيط خشك، كرد.
نوع آلومينيومي آن علاوه بر سبكي، ضدزنگ نيز می‌باشد
. لازم به ذكر است همه قالب‌ها به‌جز قالب چوبي نياز به اندود روغن در سطح داخلي دارند. اندود روغن باعث تسهيل در جداسازي قالب و همچنين مانع جذب آب توسط قالب می‌شود.
وسايل ساخت و حمل بتن:
بتن بسته به حجم كار توسط دست يا توسط بتونير كه داراي ظرفیت‌های مختلف می‌باشد و يا توسط بتن ساز مركزي ( دستگاه بتن ثابت) كه براي ساخت و مصرف زياد بتن استفاده می‌شود توليد می‌شود. براي حمل بتن ساخته‌شده توسط بتونير می‌توان از فرغون يا دامپر كه مسافت كمي تا محل بتن‌ریزی وجود دارد استفاده كرد.
براي حمل بتن ساخته‌شده توسط دستگاه بتن ساز مركزي می‌توان از ماشين بتن كش گردان يا تراك ميكسر كه براي
مسافت‌های طولاني تا حدود 40 كيلومتر است استفاده كرد. تا ظرف 2 ساعت از توليد همچنين می‌توان از تاوِرکرن[4] 4 براي حمل بتن ساخته‌شده توسط دستگاه بتن ساز مركزي كوچك استفاده كرد در اين روش بتن در داخل جام بتن قرارگرفته و توسط تاوِرکرن به ارتفاعات ساختمان انتقال داده می‌شود.
٩پمپ هدايت بتن نيز اين امكان را دارد كه بتن رسيده از تراك ميکسر كه در داخل مخزن پمپ هدايت بتن ريخته می‌شود، را يا به‌صورت قائم در ارتفاعات ساختمان و يا به‌صورت افقي به نقاط موردنظر تخليه كند.
بعد از ساخت و انتقال بتن نوبت بتن‌ریزی در محل موردنظر می‌باشد. قبل از شروع بتن‌ریزی بايد آرماتورها به‌دقت طبق نقشه‌های اجرايي كنترل شود و دقت شود فواصل میلگردها به‌طور يكنواخت و طبقه نقشه باشد و تمام میلگردها با مفتول بسته‌شده باشد. همچنين طول هم‌پوشانی و اندازه پوشش بتني روي ميلگردها نيز رعايت گردد. بايد توجه داشت كه حداكثر 25 دقيقه ( زمان شروع گيري بتن) پس از توقف هم زدن بتن، بايد بتن مصرف شود. قبل از شروع بتن‌ریزی كف و جداره قالب بايد از مواد زائد و مضر و خاك تميز شود. همچنين سطح ميلگردها بايد از روغن و گردوغبار و زنگ‌زدگی عاري باشد.
در بتن‌ریزی‌های با ارتفاع زياد بايد بتن را در لایه‌های 30 سانتی‌متری ريخته و هر لايه را با وسايل مناسب (ويبراتورها) متراكم كرد. تا آنجا كه ممكن است بهتر است كه بتن‌ریزی بدون وقفه و در يك روز انجام شود. تا موقع سخت شدن، بتن به‌صورت يكپارچه باشد. ولي ازآنجاکه گاهي مجبور به قطع بتن‌ریزی به دلايلي مانند تمام شدن شيفت كاري يا تمام شدن بتن آماده هستيم، بايد محل قطع بتن‌ریزی زير نظر مهندس كارگاه تعيين شود و درجایی قطع شود كه نيروهاي وارده صفر و يا حداقل باشد. در محل قطع بتن‌ریزی بايد چند عدد ميلگرد كمكي كار گذاشته شود (در سطح واريز) به‌طوری‌که نصف اين ميلگردها در داخل بتن قديم و نصف ديگر در داخل بتن جديد باشند. همچنين بايد در هنگام بتن‌ریزی جديد محل قطع بتن‌ریزی (سطح بتن قديم) از كليه مواد زائد توسط آب عاري شود و سطح موردنظر با دوغاب سيمان اندود، و سپس بتن‌ریزی جديد آغاز شود.
درصورتی‌که تراكم ميلگردها در محل بتن‌ریزی زياد باشد نبايد بتن را از لابه‌لای آرماتورها بريزيم بلكه بايد توسط ناودان يا قيف بتن را به ته قالب هدايت كنيم تا از جدا شدن دانه‌ها جلوگيري گردد. همچنين بايد محل ريزش بتن به داخل قالب نزديك قالب باشد تا از جدا شدن دانه‌های بتن جلوگيري به عمل آيد. بعد از ريختن بتن هر قسمت بايد آن قسمت را با دستگاه ويبراتور ويبره نمود تا فضاي بين دانه‌های درشت توسط دانه‌های ريزه پرشده و بتني متراكم بدون كرمو شدن حاصل شود.
ويبره كردن هم می‌تواند با وسايل مكانيكي كه به شکل‌های بنزيني – گازوئيلي – برق و بادي موجود می‌باشد انجام شود و هم به‌صورت دستي. در حالت دستي ويبره با وسايلي مانند ميله فولادي – تقماق و يا وسايل مشابه كه در كارهاي كوچك و مخلوط‌های خميري و روان انجام می‌شود انجام می‌گیرد. در هنگام ويبره كردن بايد ميله ويبرا تور به‌طور منظم و در فواصل مشخص به داخل بتن فروبرده شود به‌طوری‌که دو قسمت ويبره شده باهم همپوشاني داشته باشند. ميله ويبراتور بايد تا حد امكان به‌صورت قائم به داخل بتن فرورود و به‌آرامی از بتن خارج شود تا حباب‌های هوا داخل بتن باقي نماند. بتن‌های خود تراكم را می‌توان به دلیل داشتن قابليت خود تراكمي متراكم نكرد. (CSS)
عمل آوردن بتن كه از شروع عمليات بتن‌ریزی آغاز می‌شود شامل مراقبت و محافظت و گاهي پروراندن بتن می‌باشد. مراقبت بتن شامل تدابيري می‌شود كه به‌موجب آن آب بتن سريع تبخير نشود. به همين منظور می‌توان از آب‌پاشی و يا استفاده از پوشش‌های خيس اشباع، نايلون و يا كاغذهاي ضد آب، درروی بتن استفاده كرد.
محافظت به محموله تدابيري گفته می‌شود كه موجب آن بتن از اثرات نامطلوب عوامل خارجي مانند شسته شدن به‌وسیله آب باران و يا آب جاري – اثر بادهاي گرم و خشك – سرد شدن سريع و يا یخ‌بندان – لرزش و ضربه خوردن محافظت می‌شود.
براي محافظت بتن از یخ‌بندان كه موجب قطع گيرش بتن می‌شود و همچنين سرما كه باعث كند شدن كيرش بتن می‌شود می‌توان از پوشش‌هایي روي سطح بتن استفاده كرد لازم به ذكر است که. تكان خوردن بتن موجب بروز ترک‌هایی در بتن و همچنين از بين رفتن پيوستگي بين بتن و فولاد می‌شود.
منظور از پروراندن مجموعه تدابيري است كه موجب آن گرفتن و سخت شدن بتن با سرعت و به كمك حرارت انجام می‌شود. به همين منظور می‌توان از بخار يا قالب‌های گرم استفاده كرد.
حداقل زمان عمل آوردن بتن طبق جدول 9-7-1 مبحث 9 می‌باشد که حداقل تا 10 روز می‌باشد.
در ساختمان‌های فولادي بايد از صفحه‌ستون براي اتصال ستون به شالوده استفاده كرد.
با توجه به اينكه تنش در ستون فولادي زياد می‌باشد و در صورت عدم استفاده از صفحه‌ستون، ستون فولادي بتن را پانچ خواهد نمود لذا با قرار دادن صفحه‌ای در زیرستون، تنش ستون فولادي را تقليل داده و در حد قابل‌تحمل براي بتن می‌کنیم صفحه‌ستون نيز به دليل وجود نيروهاي جانبي بايد به‌وسیله بولت‌هایی به بتن متصل شود.
انواع صفحه‌ستون (ازنظر اتصال به بولت):
به دو صورت بولت‌ها به صفحه‌ستون اتصال می‌یابد:
-1 به‌وسیله جوش كه در اين حالت بعد از قرار دادن صفحه در جاي خود و تثبیت آن بتن‌ریزی انجام می‌شود و اين روش معايبي به شرح زير دارد.
- به علت افت بتن مقداري فاصله بين بتن و صفحه ایجاد می‌شود و درنتیجه اين فاصله تقطير بخار آب صورت گرفته و باعث زنگ‌زدگی صفحه‌ستون می‌شود.
- بر اساس تجربه مشخص‌شده كه محل اتصال ميلگرد به صفحه‌ستون نرد و شكننده می‌شود.
- اگر زغال جوش روي جوش باقي بماند آب را به خود جذب و نقطه شروع زنگ‌زدگی می‌شود.
- امكان تنظيم و همچنين جوش ستون به صفحه‌ستون به‌طور جداشده از پي در محل ديگر وجود ندارد (چون امكان جدا كردن صفحه – ستون از شالوده وجود ندارد )
-2 به روش پيچ و مهره كردن كه پس از استقرار و تثبيت صفحه در جاي خود به‌طور دقيق اقدام به بتن‌ریزی می‌شود. بعد از سفت شدن بتن اقدام به باز كردن صفحه كرده و زير صفحه را با ملات ماسه سیمان با نسبت 2 حجم ماسه شسته و يك حجم سيمان و يا از ماسه سيمان نرم (گروت ) پر می‌کنیم تا فاصله ایجادشده در اثر افت بتن جبران شود؛ و سپس صفحه را در محل خود قرار می‌دهیم و پیچ‌های مربوطه را سفت می‌کنیم لازم به ذكر است در محل تلاقي اقطار صفحه بايد سوراخي تعبيه شود تا ملات بتواند ازآنجا خارج‌شده و درنتیجه آن تمام هواي زير صفحه تخليه شود.
بايد توجه داشت كه هرگز نبايد اقدام به باز كردن مهره‌های پیچ‌ها قبل از سخت شدن كامل بتن كرد. چون ممكن است به دليل آلوده شدن پيچ سر بولت‌ها به بتن و مواد ديگر نيروي زياد براي باز كردن مهره‌های بولت‌ها در حالت تازه بودن بتن وارد شود و منجر به حركت صفحه از محل خود و يا متلاشي شدن آن شود.
قبل از بتن‌ریزی شالوده بايد حديدهاي پيچهاي مهاري را از آسیب‌دیدگی و همچنين آغشته شدن به بتن محافظت كنيم تا در زمان باز و بسته كردن مهره پيچ دچار مشكل نشويم.
اتصال ستون به صفحه زیرستون:
قبل از نصب ستون بايد صفحه زیرستون کاملاً تراز باشد. همچنين قبل از نصب ستون به صفحه زیرستون بايد سطح تماس ستون به صفحه زیرستون کاملاً به‌صورت گونيا باشد.
براي نصب ستون به صفحه زیرستون ابتدا دونبشی (در حالت مفصلي) يا دو صفحه (در حالت گيردار) به‌صورت عمود بر هم‌روی صفحه زیرستون قرارداده و جوش می‌دهیم.
بايد توجه داشت كه نبش‌ها يا صفحه‌ها در محلي از صفحه قرار گيرد كه ستون بعد از استقرار و مماس شدن با سطوح نبش‌ها در دو جهت در محل خود كه در نقشه آكس بندي ستون مشخص‌شده قرار بگيرد.
بعد از اتصال دونبش يا دو صفحه عمود بر هم و استقرار ستون، ستون در دو جهت از نظر شاقول بودن با شاقول كنترل می‌شود بعد از عمود و شاقولي كردن ستون اقدام به اتصال وسايل اتصال در دو جهت ديگر می‌کنیم. بلند كردن و نگه‌داشتن ستون به عهده جرثقيل می‌باشد.
Facebook
Google
Google+
LinkedIn
Twitter