الزامات ويژه معلولين جسمي –حركتي در پارکینگ‌ها

پاركينگ

گروه‌بندی پارکینگ‌ها

توقفگاه‌های خودرو به سه گروه زير تقسيم می‌شوند:

پاركينگ كوچك: داراي حداقل سه محل توقف خودرو
پاركينگ متوسط: داراي چهار تا حداكثر بیست‌وپنج محل توقف خودرو
پاركينگ بزرگ: داراي بيش از بیست‌وپنج محل توقف خودرو

تبصره 1: در توقفگاه‌های متوسط و بزرگ سرپوشیده، ستون‌های فلزي و بتوني بايد مطابق با مباحث نهم و دهم مقررات ملي ساختمان در برابر حريق مقاوم شوند.

تبصره 2: در پارکینگ‌ها با استفاده از علائم هشداردهنده در اطراف ستون‌ها از امكان برخورد خودروها با ستون‌ها جلوگيري به عمل آيد.

پاركينگ سوئيچي

در پارکینگ‌هاي خصوصي به‌شرط عدم مزاحمت براي خودرو ديگر پیش‌بینی دو واحد محل توقف خودرو در پشت سر هم بلامانع است، مشروط به آن‌که فضاي مانور كافي داخل پاركينگ وجود داشته باشد.

طول و دهانه پاركينگ سوئيچي عيناً مشابه پارك اصلي است

در محاسبه تعداد محل توقف خودروها جهت تعيين گروه پاركينگ، پارک‌های سوئيچي نيز منظور می‌گردند.

ورودي و شیب‌راهه در پارکینگ‌ها

عرض مفيد درب ورودی (پشت تا پشت چهارچوب درب)، معبر ورودي و شیب‌راهه در پارکینگ‌هاي بزرگ حداقل شش متر و در پارکینگ‌هاي متوسط و كوچك حداقل سه متر می‌باشد.

ورود به پاركينگ اتومبيل و خروج از آن بايستي با سرانجام شود

درصورتی‌که اختلاف سطح بين تراز ورودي و كف پاركينگ حداكثر پنجاه سانتی‌متر باشد ورود و خروج اتومبيل با دنده‌عقب بلامانع است. در طراحی این‌گونه پارکینگ‌ها ايستگاه قبل از رمپ الزامي نمی‌باشد.

حداقل عرض مفيد شیب‌راهه در حالت مستقيم 3 مترو در حالت منحني 5/3 متر می‌باشد.

در چرخش شیب‌راهه پارکینگ‌ها شعاع منحني بر داخلي رمپ حداقل سه متر می‌باشد.

ملاك محاسبه طول رمپ منحني، يك متر از بر داخلي رمپ به سمت محور آن می‌باشد.

در پارکینگ‌هاي طبقاتي خصوصي، عرض شیب‌راهه بين طبقات بستگي به تعداد اتومبیل‌های عبوري از آن شیب‌راهه دارد.

حداقل طول ايستگاه خودرو قبل از شیب‌راهه پاركينگ سه متر می‌باشد

حداكثر ميزان شيب رمپ دسترسي به پاركينگ پانزده درصد ( 15%) می‌باشد.

حداكثر ميزان شيب ايستگاه قبل از رمپ پاركينگ پنج درصد ( 5%) می‌باشد.

جهت تعيين حداكثر طول رمپ با شيب 15%، اين طول معادل طي مسير براي اختلاف ارتفاع 5/3 متر (معادل 3/23 متر طول رمپ) می‌باشد.

تبصره: بايد قبل از شروع و بعد از پايان طول فوق‌الذکر شرایط براي توقف كاملاً افقي اتومبيل فراهم باشد.

در شرايطي كه دسترسي به تمام يا قسمتي از فضاي پاركينگ در مجاورت مستقيم محل توقف خودرو باشد ضمن رعايت ضوابط دهانه محل توقف خودرو يا خودروها رعايت حداقل عرض مفيد محل عبور براي ساير اتومبیل‌ها با توجه به ضوابط الزامي است.

تبصره: در پارکینگ‌هاي عمومي با شرايط رفت‌وبرگشت هم‌زمان از يك معبر، رعايت ضابطه چرخش 90 درجه با شعاع انحنا بر داخلي حداقل 3 متر الزامي است.

كف شیب‌راهه در پارکینگ‌ها بايد از مصالح غير لغزنده براي خودرو باشد.

ارتفاع مفيد پارکینگ‌ها

ارتفاع مفيد پاركينگ، فاصله از كف تمام‌شده پاركينگ در آن نقطه تا زير پایین‌ترین محل عناصر سازه‌ای و يا تأسيساتي می‌باشد.

ارتفاع مفيد مجاز "پارکینگ‌هاي كوچك"، حداقل دو متر و بيست سانتی‌متر می‌باشد.

ارتفاع مفيد مجاز"پارکینگ‌هاي متوسط و بزرگ" حداقل دو متر و چهل سانتی‌متر می‌باشد.

در پارکینگ‌هاي عمومي حداقل ارتفاع مفيد ورودي و خروجي دو متر و چهل سانتی‌متر می‌باشد.

در پارکینگ‌هاي خصوصي حداقل ارتفاع مفيد ورودي و خروجي دو مترو ده سانتی‌متر می‌باشد.

الزامات ويژه معلولين جسمي –حركتي در پارکینگ‌ها

در پارکینگ‌هاي عمومی‌باید دو درصد ( 2%) از فضاهاي توقف (حداقل يك فضاي توقف در هر شرايط) براي افراد معلول در نزدیک‌ترین فاصله به ورودي و خروجي پياده اختصاص يابد.

در ساختمان‌های مسكوني با ظرفيت ده واحد به بالا دسترسي معلولين جسمي –حركتي در تراز پاركينگ به‌پیش فضاي آسانسور ضروري است. رعایت این بند در مجموعه‌هایی موردنیاز است که تعبیه آسانسور در آن‌ها الزامی است.

حداقل عرض محل توقف اتومبيل افراد معلول 5/3 متر می‌باشد.

محل توقف اتومبيل افراد معلول می‌باید در نزدیک‌ترین فاصله به درهاي ورودي خروجي و آسانسور پاركينگ باشد و به‌وسیله علامت مخصوص مشخص شود.

محل توقف اتومبيل افراد معلول در هر سمت نبايد بيش از 2% شيب داشته باشد.

الزامات محل توقف خودرو در پارکینگ‌ها

توقف خودروها در پاركينگ نبايد مزاحمتي براي دسترسي و استفاده از انباري غير و فضاهاي عمومي و تأسيساتي ايجاد نمايد.

در پارکینگ‌هاي متوسط و بزرگ جهت تأمين مورد فوق اضافه كردن حداقل "شصت سانتی‌متر” به طول يا عرض محل توقف خودرو الزامي است.

در توقف‌های خطي اتومبيل ابعاد توقف يك اتومبيل 6 در 60/2 متر و عرض محل مانور مجاور آن حداقل 40/3 متر می‌باشد. تصویر 17

در شرايطي كه يك اتومبيل در مجاور اتومبيل ديگر بنا به‌ضرورت طراحي جلوتر توقف نموده است، ضمن رعايت دهانه استاندارد توقف دو اتومبيل، قسمت مجاور عارضه فيزيكي براي اتومبيل جلوتر معادل دهانه مفيد توقف يك اتومبيل می‌باشد.

دهانه استاندارد جهت پارك يك خودرو - A

دهانه استاندارد جهت پارك دو خودرو - B

با استفاده از تدابير مناسب، تعيين محدوده توقف هر خودرو در کف‌سازی پارکینگ‌ها در شرايطي كه آیتم‌های سازه‌ای و اجرائي کنترل‌کننده محل توقف نباشد، الزامی است.

دهانه بندي پارکینگ‌ها

-9- فواصل محور تا محور ستون‌ها در پارکینگ‌های عمودي با اسكلت فلزي 1

- تا چهار سقف محور به محور ستون جهت:

يك اتومبيل... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3 متر

دو اتومبيل... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5 متر

سه اتومبيل... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20/7

-9- با افزايش هر سقف (حداكثر تا هشت سقف) به ازا هر سقف 10 سانتی‌متر به مقادير فوق اضافه می‌گردد.

- اگر ساختمان اسكلت بتوني باشد به دهانه‌های قیدشده 20 سانتی‌متر اضافه می‌گردد.

در صورت طراحي پاركينگ بيش از سه اتومبيل در يك دهانه، به ازا هر عدد محل توقف اضافي خودرو دو متر و سي سانتی‌متر به دهانه رديف مربوطه افزوده می‌گردد.

درصورتی‌که اطراف يا طرفين محل توقف خودرو در پاركينگ ديوار باشد، به ازا هر طرف ديوار 10 سانتی‌متر به محل توقف اضافه می‌گردد.

در طراحي محل توقف خودرو يا خودروها در پارکینگ‌هاي عمود توقف در دهانه آخر، افزايش 20 سانتی‌متر به ضوابط اعلام‌شده الزامی است.

تبصره: در رابطه با بند فوق افزايش عرض محل عبور و يا مانور پشت محل توقف خودرو در پاركينگ می‌تواند در عدم نياز به افزايش عرض دهانه مؤثر باشد.

در ساختمان‌های با 9 سقف و بيشتر ارائه ابعاد اجرائي ستون‌ها بر مبناي طراحي سازه الزامی است.

در كليه موارد، جهت تأمين محل مناسب توقف اتومبيل فواصل تمام‌شده دهانه‌ها نبايد از مقادیر زير كمتر باشد:

جهت يك اتومبيل... ... ... ... ... ... ... 60/2 متر

جهت دو اتومبيل... ... ... ... ... ... ... ... 60/4 متر

جهت سه اتومبيل... ... ... ... ... ... ... ... 90/6 متر

حداقل عرض مفيد مسير عبور خودرو (كه فضاي مانور نيز می‌باشد) بايد 5 متر باشد.

در پارکینگ‌های عمومي بزرگ حداقل عرض مفيد مسير دوطرفه (رفت‌وآمد) خودرو 6 متر می‌باشد.

در طراحي پارکینگ‌ها با توجه به زاويه محل توقف رعايت ضوابط جدول زير الزامی است.

الزامات پارکینگ

الزامات دسترسي پياده به پارکینگ‌ها:

هنگامی‌که طبقات ديگر ساختمان به‌وسیله پله به پاركينگ قابليت دسترسي داشته باشد، بايد بين فضاي پلكان و توقفگاه خودروها يك درب جداکننده يا فضاي واسط محصور در نظر گرفته شود.

پارکینگ‌های بزرگ بايد حداقل دو راه خروج افراد پياده داشته باشند كه الزاماً يكي از آن‌ها بايد به فضاي باز ساختمان يا معبر عمومي متصل گردد.

در توقفگاه‌های عمومي به‌منظور تفكيك عبور سواره و پياده در كنار معبر سواره باید گذرگاه عابران پياده به عرض حداقل 60/0 متر (A) در نظر گرفته شود كه به ميزان حداكثر 20/0 متر (B) بالاتر از سطح معبر سواره باشد.

پاركينگ چندطبقه

در مناطقي نظير مراكز شھرھا، كه زمين كمياب و گران است و يا نزديك فرودگاه ھاي بزرگ و ایستگاه ھاي مركزي مسافربري عمومي كه در آن‌ها به تعداد نسبتاً زيادي محل پارك احتياج است، ايجاد پارکینگ‌های ھمسطح براي جوابگويي به نیازهای منطقه صلاح نيست. در اين قبيل موارد، به‌جای پارکینگ‌های ھمسطح از پارکینگ‌های چندطبقه استفاده می‌کنند و درنتیجه برحسب تعداد طبقات، از مساحت زمين موجود چند برابر استفاده می‌شود.

در طرح پارکینگ‌های چندطبقه چهار عامل اهمیت بيشتري دارد: ١. مشخص كردن ظرفيت بر اساس نیازهای پیش‌بینی‌شده ٢. سهولت ورود و خروج وسايل نقليه؛ ٣. مخارج احداث و نگھداري پاركينگ؛ و ٤. رعايت ھماھنگي لازم بين؛ ساختمان پاركينگ و ساختمان‌های مجاور.

تعداد طبقات پارکینگ‌های چندطبقه تابع چھار عاملي است كه ذكر كرديم. به‌طورکلی امروزه معتقدند كه تعداد طبقات از پنج طبقه تجاوز نكند،٩ نمونه ھايي از - پارکینگ‌هایی كه اتصال طبقات آن‌ها به يكديگر با رابط صورت می‌گیرد، شكل پارکینگ‌های چندطبقه را نشان می‌دهد.

الزامات پارکینگ

شكل ١ اندازه ھاي لازم براي پارك با زاويه ٣٠.

شكل ٢ اندازه ھاي لازم براي پارك با زاویه ٤٥ الزامات پارکینگ

شكل ٣ اندازه ھاي لازم براي پارك با زاويه ٦٠ الزامات پارکینگ

شكل ٤ اندازه ھاي لازم براي پارك با زاویه ٩٠ الزامات پارکینگ

شكل ٥ نمونه‌ای از طرح و اندازه ھاي لازم براي پارك عبور یک‌طرف الزامات پارکینگ

پاركينگ بامي

در محل‌هایی كه زمين بسيار نادر و گران باشد و ايجاد پارکینگ‌های مستقل نيز مقدور يا به‌صرفه نباشد، يكي از راھھاي

ايجاد پاركينگ استفاده از بام ساختمان‌هاست. بدیهی است كه اگر قرار باشد از بام ساختمان به‌عنوان پاركينگ استفاده شود.

بايد در طرح و محاسبه ساختمان پیش‌بینی ھاي لازم صورت گيرد.

الف پاركينگ با طبقات شیب‌دار پيوسته و ترافيك دوطرفه

ب پاركينگ با طبقات شیب‌دار پيوسته و راه خروجي حلزوني مجزا

ج پاركينگ با طبقات شیب‌دار و ترافيك یک‌طرفه با راه عبور مياني

د پاركينگ با طبقات افقي و رابط مستقيم

ھ پاركينگ با طبقاتي افقي و راھھاي ورودي و خروجي حلزوني

پاركينگ مكانيكي

در مواقعي كه زمين كافي براي پارکینگ‌های بزرگ و مناسب وجود نداشته يا بسيار گران باشد، ممكن است استفاده از وسایل مكانيكي، نظير بالابرهای مخصوص به‌جای رابط، بيشتر مقرون‌به‌صرفه باشد. این‌گونه پارکینگ‌ها را اصطلاحاً پارکینگ‌های مكانيكي مي نامند.

پارکینگ‌های مكانيكي را با توجه به وسايل مورداستفاده می‌توان به سه گروه تقسيم كرد: ١. پارکینگ‌های مكانيكي با وسايل مكانيكي ساده؛ ٢ پارکینگ‌های مكانيكي با حركت افقي؛ ٣. پارکینگ‌های مكانيكي با بالابرهای ثابت و متحرك.

پاركينگ زيرزميني

اين نوع پاركينگ پایین‌تر از سطح زمین‌ساخته می‌شود این‌گونه پاركينگ را می‌توان در زير جاده، ميدان، پارك، يا زیرزمین ساختمان‌های مسكوني هتل ھا و ساختمان‌های عمومي ديگر ساخت. پاركينگ زیرزمینی بيشتر قسمتي از ساختمان اصلي را تشكيل مي دھد و به علت لزوم صرف ھزينه زياد براي خاک‌برداری، ساختن دیوارها، شیب‌های مختلف و تأسیسات گوناگون، كمتر اتفاق می‌افتد كه جدا از ساختمان اصلي ساخته شود. پارکینگ‌های زيرزميني خصوصيت ویژه‌ای ندارند و بيشتر در مکان‌هایی كه زمين كم و گران باشد، يا وجود ساختمان‌های باستاني و موانع ديگر اجازه ايجاد پارکینگ‌های ھمسطح يا چندطبقه را ندهد، ساخته می‌شوند.

منبع: کتاب مهندسی ترافيک تألیف دکتر جليل شاھی__

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید